Iemand afwijzen, we vinden het zo moeilijk! Een vreemde die je een knuffel geeft bij het afscheid. De buurvrouw, die je in het voorbijgaan spontaan uitnodigt voor een wijntje terwijl je onderweg was naar een avond voor jezelf. Wie herkent het niet?
Thanks, but now thanks
Er wordt je iets aangeboden waar je niet op zit te wachten. In plaats van het eerlijk af te wijzen, accepteer je het gebaar om niet onbeleefd over te komen. Het gebeurt vaker dan we in de gaten hebben en al helemáál als het op daten aankomt. In een poging de ander niet te kwetsen blijven we massaal langer in bepaalde situaties hangen dan nodig. Waar de focus in eerder onderzoek vaak lag op de vraag hoe je om iets kunt vragen, is er nog maar weinig gekeken naar manieren om een aanbod respectvol af te wijzen. Wat maakt afwijzen nou zo moeilijk? En hoe kun je de ander op een vriendelijke manier laten weten waar jullie staan, zonder zijn of haar gevoelens te kwetsen? DTNG. zocht het voor je uit!
De psychologie achter afwijzing
Een bekend verschijnsel in de Sociale Psychologie is de ‘legitimization of the paltry favour.’ Dit houdt in dat wanneer je een ander om een minimale gunst vraagt, hij of zij minder snel geneigd is dit te weigeren. De gedachte hierachter is dat mensen over het algemeen graag aardig en behulpzaam gevonden willen worden en dus liever niet afwijzen. Andersom wanneer iemand jou iets aanbiedt, blijken nagenoeg dezelfde principes op te gaan. Afwijzen doen we liever niet, omdat we niet ondankbaar over willen komen of bang zijn dat anderen ons bij weigering negatiever beoordelen. Toch toon je meer respect wanneer je een uitnodiging niet accepteert als je er geen zin in hebt, met náme bij daten.
Zo wijs je iemand af zonder te kwetsen!
Vraagt iemand je dus op een (eerste, tweede, derde, ontelbare) date en je wil niet? Toon je dan dankbaar voor de uitnodiging, maar weiger het netjes als je er niet op zit te wachten. Wees daarbij:
Eerlijk: Zeg geen ja op een voorstel voor een date, zonder intenties om ook daadwerkelijk te gaan. Wil je niet meer afspreken of desnoods alleen vriendschappelijk, wees dan ook eerlijk. Stuur bijvoorbeeld: ‘Een afspraak lijk me erg gezellig! Ik merk alleen wel dat ik vriendschappelijk in het contact sta dus als je daarom liever niet meer wil afspreken, snap ik dat ook.’
Duidelijk: Draai niet om de vraag heen. Om een date af te slaan hoef je echt niet meteen onbeleefd te worden. Een simpel: ‘Dankjewel voor de uitnodiging, ik voel alleen niet voldoende voor een (volgende) date, maar ben weliswaar wel erg gevleid door je aanbod.’ is al voldoende.
Niet te snel met antwoorden: Een automatische en vliegensvlugge ‘Nee!’ is weliswaar eerlijk, maar misschien nog wel pijnlijker dan een doorzichtige smoes. Behandel de ander met respect en neem je tijd om een antwoord op te stellen. Laat hem/haar desnoods je waardering blijken voor het initiatief, vergezeld van een beknopte verklaring voor het weigeren van de (vervolg) afspraak. Denk aan: ‘Extra punten voor jouw lef om me mee uit te vragen/ de manier waarop je me mee uitvraagt, ik zie je alleen niet op die manier en voel er daarom niks voor om op date te gaan. Toch bedankt.’
Niet te langzaam met antwoorden: Laat iemand daarentegen ook weer niet langer dan drie dagen bungelen of erger nog: helemaal nooit meer iets weten. Je bent te volwassen om te ghosten en hiermee laat je niet alleen blijken dat je een ander niet serieus neemt, maar ook jezelf niet. Bedank voor de uitnodiging met een vriendelijk: ‘Wat leuk dat je me mee uit wil nemen voor een drankje/wandeling/concert, (vul in) toch moet ik helaas bedanken, bij nader inzien denk ik niet dat we bij elkaar passen.’
Positief/ sympathiek/ respectvol: Helemaal wanneer het iemand uit je directe omgeving betreft, die je nog regelmatig onder ogen moet komen. Houd je boodschap dan luchtig en prijs de ander vooral om wie hij/zij is. Dat jij geen warme gevoelens voor hem/haar koestert, wil natuurlijk niet zeggen dat niemand dat vervolgens meer zal doen. Laat dit dan ook gerust weten en reageer bijvoorbeeld met: ‘Je lijkt me een geweldige man/vrouw, die iemand op deze wereld heel gelukkig gaat maken. Tot mijn grote spijt ontbreekt hiervoor bij mij voldoende romantische klik. Toch vind ik je een geweldig leuk persoon om mee te tennissen/studeren/werken/als collega (vul ook hier maar in)’
