Is monogamie nog wel van deze tijd?

Roos van Ginkel | dinsdag 08 juni 2021

Ze leefden nog lang en gelukkig. Een zin waarmee praktisch elk sprookje eindigt. We worden als kinderen geïndoctrineerd met het verhaal dat echte liefde betekent dat je voor de rest van je leven voor één iemand gaat. Een persoon waar je tot over je oren verliefd op bent, waarmee je gaat samenwonen en kinderen krijgt. Als we ouder worden komen we wellicht steeds vaker tot het inzicht dat dit niet altijd zo hoeft te zijn. Hoewel we het misschien allemaal hopen, realiteit is dat bijna de helft van de huwelijken strandt. Een vraag die steeds vaker gesteld wordt is of monogamie nog wel van deze tijd is?

Monogamie is slecht voor de evolutie

Charles Darwin schreef in zijn boek ‘Origin of Species’ dat meerdere partners hebben een voorwaarde is voor een gunstige evolutie. Dat komt omdat mannen hun genetisch materiaal dan zoveel mogelijk kunnen verspreiden en vrouwen een steeds genetisch interessante man tegenkomen. Seks hebben met een andere partner is een strategie om je genetisch materiaal te verspreiden. Anders gezegd, evolutionair gezien is de mens niet gemaakt om trouw te zijn. Ook andere onderzoeken wijzen dit uit. Antropologe Helen Fisher stuitte op een universeel patroon. Zij analyseerde echtscheidingscijfers in tientallen samenlevingen en ontdekte een piek in echtscheidingen na een relatie van rond de vier jaar. Zij denkt dat deze echtscheiding cyclus het vierjarige ‘broedseizoen’ van onze voorouders in Afrika volgt. Die kregen in vier jaar namelijk gemiddeld een kind en als het kind kon lopen gingen de koppels uit elkaar om op zoek te gaan naar de volgende partner. Gemiddeld was dit dus na vier jaar. Als je daarnaast naar het dierenrijk en monogamie kijkt, kom je er snel achter dat er weinig dieren zijn op deze aardbol die trouw zijn. Meerdere partners hebben hoort daar schijnbaar bij. 

Seriële monogamie

Evolutionair gezien, zijn wij dus niet gemaakt voor monogamie. Maar hoeveel zegt dit nou eigenlijk? Tijden en meningen kunnen veranderen zou je zeggen. Toch worden websites als Secondlove vaker bezocht dan ooit. Daarnaast kun je bij jezelf nagaan: heb jij tijdens een relatie nog nooit aan een ander gedacht? Waarschijnlijk wel. Onderzoek wijst zelfs uit dat 98 procent van de getrouwde mannen en 80 procent van de getrouwde vrouwen fantaseert over seks met iemand anders. Volgen Bram Buunk, hoogleraar Evolutionaire Sociale Psychologie, laat dit zien hoezeer de neiging in mensen opgesloten zit om vreemd te gaan. Hij stelt zelfs dat het een illusie is om te denken dat je vreemdgaan en buitenechtelijke relaties kunt uitbannen. Volgens hem is het evolutionair gezien gewoon voordeliger om meerdere partners te hebben. Een kleine nuance wordt hier door biologen wel aangebracht. Zij stellen namelijk dat wij wel degelijk een natuurlijke drang hebben om monogaam te zijn. Echter, niet monogaam voor het leven maar serieel monogaam. Dat houdt in dat je monogaam wilt zijn met je partner, totdat die persoon niet meer aan je wensen voldoet. Jullie blijven dus niet samen tot de dood jullie scheidt omdat het moet, nee jullie blijven samen tot dat een van jullie (of allebei|) er genoeg van heeft. 

Dus… monogamie is een illusie. Of niet?

Kortom, als we geleid zouden worden door onze oerdriften zou monogamie waarschijnlijk niet bestaan. Toch zit er bij veel mensen een diepgeworteld verlangen om met één iemand samen te zijn. Een relatie waarin je trouw bent aan elkaar en onvoorwaardelijk van elkaar houdt. We zullen er alles aan doen om niet toe te geven aan onze oerdriften en voor die ene persoon te gaan. Tot het moment dat je niet meer gelukkig bent of meer zoekt. Dan is bij veel mensen het hek van de dam. Affaires en buitenechtelijke relaties zijn liggen op de loer. Dus het antwoord op de vraag of monogamie nog wel van deze tijd is is niet zo zwart-wit als dat het lijkt. Monogamie, of niet. We zoeken uiteindelijk allemaal naar liefde, gelegenheid en veiligheid. Of we dat nou vinden in één partner voor de rest van ons leven of in meerdere partners, uiteindelijk gaat het om jouw geluk.