Ben je succesvol, spontaan, sexy, slim, single en klaar om te settelen, dan hoef je dit in de ogen van velen uiteraard niet met de eerste de beste te doen. Toch, als het té lang duurt voordat je het juiste trouwmateriaal hebt gestrikt, gaan mensen vaak denken dat het aan jou ligt. ‘Wat is er mis met je? Je bent toch aantrekkelijk? Ben je niet te kritisch?’ zijn veelgehoorde vragen aan singles, die vooral stellen nogal eens kunnen stellen. Zij wonen immers ook niet (meer) met hun prins op het witte paard onder één dak. Die van hen is daar al vanaf gedonderd sinds hij steevast de wasbak onder plast in plaats van de wc-pot, na een avondje uit met zijn oude studie maten. Het probleem ben jij duidelijk zelf. Weet je dan niet dat sprookjes helemaal niet bestaan? Na bovenstaande p(l)assage misschien wel. Net als dat je overigens niet de enige bent die af en toe naast de spreekwoordelijke pot pist dus rijst de volgende vraag…Wat is er mis met jou? Ben je inderdaad te kritisch voor een ‘heus niet zaligmakende relatie?’
Over het algemeen beschouwen mensen in het Westen hun keuzevrijheid en zelfbeschikking als een groot goed. Waar het op andere vlakken prima is om niet voor het eerste het beste te gaan (denk aan je baan, vrienden, sport, wel of geen kinderen, vakantiebestemming, broodbeleg, levensverzekering of je outfit) geldt dit niet standaard voor de liefde. Met name vrouwen kunnen maar een beperkte periode genieten van hun zogeheten ‘selectiveness.’ Gender Wetenschapper Kinneret Lahad stelt dat single vrouwen na verloop van tijd niet meer worden gezien als een manifestatie van (professioneel) succes, maar van persoonlijk falen en dat heeft alles te maken met het samenkomen van drie overheersende opvattingen in de Westerse maatschappij. Het neoliberale denken, dat ons zelf verantwoordelijk maakt voor succes of falen en met alle bijbehorende verplichte heruitvindingen van onszelf van dien. Het postfeminisme, als reactie op de tweede feministische golf, dat ons laat zien hoe we weer een man mogen (of zelfs moeten) willen. En tenslotte therapeutisch denken, dat ons leert hoe we van onze tekortkomingen af kunnen komen, als we maar bereid zijn om genoeg te sleutelen aan onszelf. Dit maakt dat (langdurig) alleen zijn vooral bij single vrouwen vanaf een bepaalde leeftijd wordt gezien als een psychologisch defect, terwijl het misschien wel om een al dan niet tijdelijke levensstijl gaat.
Schrijfster Sara Eckel (39 en single vanaf haar 31ste) kan dit beamen. In haar boek ‘It’s Not You,’ beschrijft ze hoe ze zich, na de zoveelste ‘Wat is er mis met je?’ vraag, zelf ook bijna elke dag wel een keer begint af te vragen wat er aan haar mankeert. Daarover zegt ze: It wasn’t full-blown self-loathing, more a hollowness that hit me in the chest at certain times — a long subway ride home from a mediocre date, a phone conversation with a married friend who suddenly said she has to go, because her husband just took the roast out of the oven”. In deze periode haalt ze voornamelijk troost uit haar andere single vrienden, wie ze regelmatig verzekert van hun geweldige persoonlijkheid, schoonheid, intelligentie of vrijgevigheid. De vraag of hun getrouwde vrienden inderdaad zoveel begeerlijker zijn dan zij, wisselt zich tijdens deze momenten af met verhandelingen over hoe koppels stiekem miserabel zijn en jaloers op de vrijheid, die het niet hebben van een partner met zich meebrengt. Dit terwijl de singles diep van binnen ook wel weten dat klagende stellen nooit met hen zouden willen ruilen, hoeveel ze ook over hun mannen of vrouwen zeuren. Zoals zoveel singles is Eckel er op dat moment van overtuigd dat zij het probleem is. Misschien is ze inderdaad te kritisch? En waar komt dat dan vandaan? Uit arrogantie? Onzekerheid? Te weinig zelfkennis? Of is ze onbewust misschien toch nog niet klaar voor de liefde?
Voor antwoorden duikt ze, geheel in lijn met zowel het neoliberale als therapeutisch denken en uit naam van miljoenen 30+ single vrouwen van over de hele wereld, in alle zelfhulpboeken van dat seizoen, omdat haar portemonnee een therapeut van vlees en bloed tijdelijk niet toelaat. Er wordt haar onder andere aangeraden om volwassen te worden, te stoppen met zeuren en vooral te zorgen dat haar haren goed zitten. Naast meer concrete suggesties om een dagboek bij te houden, lange wandelingen te maken of een bubbelbad met kaarsen te nemen. Hierop adopteert Eckel een teckel, neemt ze een hair make-over en geeft ze een cursus verhalen vertellen aan adolescenten met een moeilijke achtergrond, terwijl ze ondertussen haar onderliggende grieven grondig onderzoekt. Heeft ze bindingsangst? (vermomd als de onbedwingbare behoefte aan een partner?) Voelt ze zich te minderwaardig voor de liefde? Of heeft ze te weinig zelfreflectie om van iemand anders te kunnen houden? Ze omarmt zichzelf en haar single leven ten volste, want over één ding zijn alle experts het eens: positief blijven is key. Dit heeft veel leuke ervaringen en zelfontwikkeling tot gevolg en ze wordt zelfs bijna té goed in haar eigen leven volgens een vriend, die haar na een poosje doodleuk mededeelt dat mannen zichzelf nu overbodig kunnen achten in haar buurt. Ze heeft inmiddels inderdaad een geweldig kapsel en dito glimlach vol zelfvertrouwen, maar geen relatie, waardoor ze zichzelf ’s avonds laat in bed nog immer afvraagt wat er toch mis is met haar?
Wanneer ze haar huidige man, een collega van een andere afdeling op haar werk, begint te daten, durft ze hem aanvankelijk dan ook bijna niet te vertellen hoe lang ze al single is. Bang dat ook hij zijn conclusies trekt en vertrekt. Het enige wat hij echter doet, is zijn schouders ophalen, mompelen wat een idioten zijn voorgangers zijn en zichzelf een geluksvogel prijzen. Voor hem is ze geen vraagstuk of te moeilijke puzzel die opgelost moet worden, maar het ontbrekende stukje. De vrouw op wie hij verliefd wordt. Heeft Sara dit aan haar plotselinge volwassenheid, mooiere haar of ontelbare bubbelbaden met kaarsen te danken? Of is hij gek op haar geworden om wie ze is? Kortom, is sleutelen aan dat zogenoemde ‘psychologische defect’ (beter bekend als de single relatiestatus) de sleutel tot een succesvolle relatie? Of is zelfontwikkeling iets waar je je best voor zou moeten doen, ongeacht je relatiestatus? Beste single, wat is er mis met je? Genoeg, maar dat is de vraag misschien wel helemaal niet.
