Verslaafd aan pijn?

Lotte Ditzel | vrijdag 14 juli 2017

Iemand vinden die jouw relatie tot een waardevolle toevoeging op je leven maakt, is voor sommigen een ware kunst en voor anderen een koud kunstje. Waarom lukt het de één eigenlijk wel om liefdevolle, stabiele verbindingen aan te gaan als gedroomde kersen op de taart van hun bestaan en blijft de volgende in de ene miserabele affaire na de andere hangen?

Volgens Duitse leraar en spiritueel auteur Eckhard Tolle kan een onbewuste verslaving aan pijn hieraan ten grondslag liggen. Ieder mens beschikt over een zogenaamd pijnlichaam, dat bestaat uit oude, vaak nog zeer levendige, overblijfselen van onverwerkte negatieve emoties. Deze tamelijk onbestemde entiteit, die in ons allemaal huist, valt bijvoorbeeld te herkennen aan de momenten waarop je uit het niets lijkt te worden overspoeld door gedachten die je overstuur maken. Met als gevolg een stortvloed aan negatieve gevoelens, want zoals de naam al enigszins doet vermoeden, voedt het pijnlichaam zich met emotioneel pijnlijke ervaringen. Hoewel je pijnlichaam maanden of jarenlang in de snooze mode kan verkeren, is de meest willekeurige gebeurtenis in staat om deze innerlijke alarmklok plots te wekken. Op die momenten wil je pijn lijden of pijn doen zonder dat je dit wellicht in de gaten hebt. De meest onbenullige oorzaak kan een waterval aan dramatische gedachten en (oude) gevoelens van pijn in gang zetten. Niet iedereen is zich hiervan bewust en de meesten zijn op die momenten in de veronderstelling dat alle emotionele negativiteit, drama’s of problemen in hun leven echt aan de orde zijn. In reactie hierop houden we anderen verantwoordelijk voor onze problemen of zijn we ervan overtuigd dat het leven ons niet gunstig gezind is.

In liefdesrelaties betekent dit dat je je vaak aangetrokken voelt tot mensen van wie je onbewust aanvoelt dat ze je nog meer van hetzelfde soort pijn kunnen geven als je al eerder hebt ervaren. Met andere woorden, je trekt partners aan die op je pijnpunten trappen. Begrijpelijkerwijs zijn dit niet altijd de de beste krenten uit de pap. Wanneer je wel tegen de juiste aanloopt, herken je ze vaak niet als zodanig. Je pijnlichaam is in staat om een goede relatie om zeep te helpen door op zoek te gaan naar (pijnlijke) redenen waardoor deze niet goed zou zijn. Die redenen zijn in negen van de tien gevallen zwaar overdreven, maar jouw pijnlichaam overtuigd jou ervan dat ze wel degelijk gegrond zijn. Dit met behulp van negatieve gedachten (uit eerdere ervaringen) en daaropvolgende gevoelens. Terwijl jij al die tijd in de veronderstelling was dat je streefde naar het ultieme geluk en niet snel tevreden was, werd je ondertussen misschien wel gesaboteerd door zoiets als een pijnlichaam, hongerig naar nog meer pijn.

Neem het voorbeeld van Paul. Paul was jaren alleen en al die tijd intensief op zoek naar een relatie. Hij was er van overtuigd dat hij alleen gelukkig zou zijn met een betere helft en wilde deze zo graag ontmoeten dat het bijna een obsessie werd. Toch trof hij telkens de verkeerde. De meisjes die hem wilden, vond hij niet leuk genoeg en op de vrouwen, die hem niet zagen staan, bleef hij geruime tijd heimelijk verliefd zonder resultaat. Daarom ging Paul in therapie. Hij leerde een heleboel over zijn relatievalkuilen en gooide het roer drastisch om, in de hoop hiermee voortaan de juiste kandidates aan te trekken. Hij trok inderdaad andere vrouwen aan en Paul is dan ook sinds jaar en dag samen met zijn droomvrouw. Ze is lief voor hem, steunt hem en accepteert hem om wie hij is. Paul is dolverliefd en in tegenstelling tot enkele van haar voorgangers, is zij dat ook ook op hem. Je zou verwachten dat Paul in de gloria is. De realiteit leert echter dat hij aan de lopende band wordt overspoeld door gedachten en gevoelens van verdeeldheid, die hij allemaal op zijn eigen verkering projecteert. Regelmatig twijfelt Paul of hij niet toch beter alleen af is, omdat hij gewoonweg te ingewikkeld lijkt voor een relatie. Dat hij er 11 jaar over heeft gedaan om überhaupt iemand te vinden waarmee hij tot op heden iets blijvends heeft kunnen opbouwen, is Paul voor het gemak even vergeten. Zijn pijnlichaam wil pijn, geen geluk en zorgt er daarmee voor dat Paul zijn eigen geluk nu dood analyseert. Hierdoor voelt hij zich regelmatig rot, vergeet hij te genieten van zijn gezonde romance en verzint hij allerlei smoezen om deze te kunnen verbreken. Uit eerdere ervaringen kent Paul namelijk alleen het soort liefde met een dramatische inslag, dat hem uiteindelijk diep ongelukkig maakte en altijd alleen achterliet. Ondanks dat het tij nu lijkt gekeerd, voelt de pathetische liefde, die hij zo goed kent uit eerdere ervaringen, voor hem nog altijd meer vertrouwd dan zijn huidige kabelende liefdesbetrekking. Oftewel, zijn pijnlichaam is wakker geworden van het fenomeen relatie en wil het liefste weer gewoon die pijn ervaren, waar Paul eerder nog zo bekend mee was. Oude liefde roest immers niet!

Nu is het slechte nieuws dat ons pijnlichaam volgens Tolle niet compleet kan worden uitgeschakeld. We moeten er dus mee zien te leven. Wel kunnen we leren er op de juiste manier mee om te gaan. Het overleeft alleen als je jezelf er onbewust mee vereenzelvigt of identificeert. Belangrijk is dat je beseft wanneer je gedachten met je aan de haal gaan en de gekte van dit (ramp)zalige denken leert inzien. De meeste pijn die je in het nu ervaart, is gelinkt aan (onverwerkte) pijn uit het verleden. Weet je dit, dan zal het je helpen om je niet door bepaalde gevoelens en gedachten in het hier en nu mee te laten slepen, omdat je weet dat deze slechts een herhaling zijn van eerdere ervaringen. Het goede nieuws is dat iedereen dus in staat is om een liefdevolle, stabiele relatie op te bouwen. Hoe je deze ware liefde in het vervolg kunt herkennen? Hiervoor zul je eerst meer te weten moeten komen over degene die de vraag stelt. Jezelf dus. Laat die verantwoordelijkheid voor je eigen leven nou net helemaal van nu zijn en perfect passen in de huidige relationele tijdgeest. Weg met die oude pijn, je leeft nu en mislukte liefdesrelaties behoren vanaf nu tot het verleden!